گروه سیاسی مشرق - رسانه‌های مکتوب همواره نقش عمده‌ای در هدایت افکار عمومی و جریان‌سازی رسانه‌ای به عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامه‌ها، جایگاه ویژه‌ای است. به همین منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامه‌های متعلق به جریان اصلاح‌طلب می‌پردازد.
*******
روزنامه‌های زنجیره‌ای اصلاحات روز پنج‌شنبه را به تمرکز بر جشن هسته‌ای در شهرهای بزرگ کشور آغاز کرد. از سوی دیگر این روزنامه‌ها به تحلیل فضای حاکم بعد از توافق هسته‌ای پرداختند و اولین گام اصلاحات را «سیاسی» دانستند و استفاده از این فرصت برای بهبود جایگاه این جریان در انتخابات مجلس شورای اسلامی تعبیر کردند.
روزنامه مردم سالاری
ارگان رسمی حزب مردم سالاری پنج‌شنبه را با تیترهای «آمادگی بوئینگ برای فروش هواپیما به ایران» و «جشن هسته‌ای در سراسر کشور» روانه پیشخوان مطبوعات کشور شده است.
· محاکمه احمدی‌نژاد حق ملت است
«ندا تمام تلاش خود را می‌کند که انحراف از کشور رخت بربندد و این انحراف را در وجود احمدی‌نژادیسم به عنوان یک فرهنگ می‌بیند. ما می‌خواهیم که خط انحراف از کشور برود ولو خون بخواهد.»، «امروز انحراف در حال یارگیری است باید روشنگری کرد»، «محاکمه چنین فردی به خاطر سخنان نامعقولش، حق تاریخی ملت ایران است.» سخنان رییس شورای مرکزی حزب ندای ایرانیان برای مقابله با آنچه احمدی‌نژادیسم می‌خواند. «خون‌ریزی»، «روشنگری» و «محاکمه» روایت چگونگی مقابله عملیاتی صادق خرازی با احمدی‌نژاد است. صادق خرازی که از سوی هم طیف‌های سیاسی خود عامل انشقاق معرفی می‌شود؛ این روزها در غیریت‌سازی حزب نوپای خود رییس‌جمهور سابق را نوک پیکان انتقادات خود قرار داده است.
در همین راستا گروه سیاسی روزنامه مردم سالاری نوشت: «نماینده سابق ایران در سازمان ملل متحد گفت: دور کردن تهدید از کشور وظیفه هر دولت و ملتی است و تیم مذاکره کننده هسته‌ای توانست با تلاش‌های شبانه‌روزی خود به این مهم جامه عمل بپوشاند. به گزارش ایسنا، سیدمحمد صادق خرازی در ضیافت افطار حزب ندای ایرانیان در تبریز که با حضور فعالان اصلاح‌طلب استان برگزار شد گفت: توافق هسته‌ای نتیجه مجاهدت‌های شبانه روزی خردمندان در نظام دیپلماسی کشور تحت منویات مقام معظم رهبری است. نماینده سابق جمهوری اسلامی در سازمان ملل اضافه کرد: هیچ ایرانی علاقه ندارد که به بهانه‌های واهی، مردمش در انزوا قرار بگیرد. خرازی تصریح کرد: مردم به دنبال تغییر و تحول هستند و در انتخابات 92 ثابت کردند که می‌خواهند سره را از ناسره جدا کنند. وی اظهار کرد: ادبیاتی که بخواهد برای کشور، انزوا پدید آورد و مردم و دولت را با گرفتاری و مشکل مواجه کند دیگر کارساز نیست و منطق و عقلانیت می‌تواند ایران امروز را با جهان امروز پیوند دهد. به گفته خرازی مهم‌ترین آرمان اصلاح‌طلبی این است که جمهوری اسلامی‌ایران برای همیشه تاریخ در عرصه جهانی بدرخشد.
خرازی افزود: شخصی که گفت «دختر 14 ساله‌ای در خانه با قابلمه هم می‌تواند غنی‌سازی کند» بزرگ‌ترین توهین به تاریخ علم در عصر حاضر را رقم زد و محاکمه چنین فردی به خاطر سخنان نامعقولش، حق تاریخی ملت ایران است. وی خطاب به دولت نهم و دهم گفت: آن‌هایی که تحریم‌ها را کاغذ پاره دانسته و قدرت بازدارندگی ایران را کاهش دادند، خدمت به این مردم شریف نکردند. وی در بخشی از سخنان خود افزود: احمدی‌نژاد تمام شد و محال است دوباره به صحنه سیاسی و قدرت بازگردد. رییس شورای مرکزی حزب ندای ایرانیان با بیان اینکه مردم ایران، خدمات رییس دولت اصلاحات در این کشور را فراموش نمی‌کنند ادامه داد: اصلاحات زنده است چون انقلاب و امام زنده است. نماینده سابق جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل گفت: اگر خدایی نکرده به وحدت میان اصلاح‌طلبان خدشه‌ای وارد شود خطر تفکر احمدی‌نژادیسم نظام سیاسی کشور را به شدت تهدید خواهد کرد.»
روزنامه ابتکار
روزنامه ابتکار پنج‌شنبه را به تیترهای «حمایت مراجع عظام از توافق هسته‌ای» و «آماده‌باش مردان اقتصادی دولت» اختصاص داد.
· دولت کوتاه نیامد
استعفا نمایندگان استان فارس تاثیری در نظر پاستورنشین‌ها نداشت؛ آنان خواهان حضور استاندار اصلاح‌طلب بر مسند استانداری فارس هستند.
گروه سیاسی روزنامه ابتکار نوشت: «سخنگوی دولت در نشست خبری دیروز خود که پس از جلسه هیات دولت برگزار شد، از انتصاب استانداران فارس و قم خبر داد. محمدباقر نوبخت اظهار کرد: محمدعلی افشانی به عنوان استاندار فارس و سیدمهدی صادقی به عنوان استاندار قم منصوب شدند.»
همچنین نوبخت در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه آثار رفع تحریم‌ها در زندگی مردم زمان‌بر است، گفت: «مردم ما فهیم هستند و می‌دانند که ما با برنامه ریزی به دنبال استفاده از منابع آزاد شده خود هستیم. تلاش دولت این است که ثبات و رفاه برای مردم ایجاد شود که البته به مدتی هم زمان نیاز است. سخنگوی هیات دولت با اشاره به تأثیر توافق بر کاهش نرخ ارز افزود: مساله نوسانات نرخ ارز می‌تواند در کوتاه مدت ناشی از انتظارات عرضه و تقاضا باشد. متقاضیان ارز ممکن است پیش بینی کنند که قیمت ارز کاهش یابد پس به بازار رفته و عرضه افزایش می‌یابد. اما دولت در حال تلاش است که به قیمت ارز ثبات بدهد. نرخ ارز در موقعیت مناسب تثبیت می‌شود. وی همچنین درباره اظهارات مقامات آمریکایی درباره مذاکرات هسته‌ای اضافه کرد: دولت آمریکا تحت فشار رقبای سیاسی خود بود و رژیم صهیونیستی هم از هیچ کاری برای به نتیجه نرسیدن این توافق فروگذار نکرد. در این شرایط توضیحات دولت آمریکا برای قانع کردن رژیم صهیونیستی و رقبای سیاسی خود است. پس آن‌ها را باید درک کرد. اصل توافق هم مکتوب شده و به زودی منتشر می‌شود و توصیه من این است که با وجود متن توافق درباره مذاکرات قضاوت شود. نوبخت در پایان با بیان اینکه توافق هسته‌ای به نفع دولت آمریکا هم است، یادآور شد: اکنون افکار عمومی دنیا معتقد است ایران توانست حقوق ملی خود را استیفا کند.
روزنامه اعتماد
روزنامه اصلاح‌طلب اعتماد نیم‌تای بالای صفحه اول خود را به تیترهای «دیدار در تهران» و «28 میلیارد دلار دارایی باز می‌گردد» اختصاص داده است.
· فردای توافق؛ گام بعدی اصلاحات
فردای توافق برای اصلاح‌طلبان آغاز حرکت به سوی گشایش‌های اقتصادی و چرخش چرخ زندگی مردم نیست بلکه آنان فردای توافق را «سیاسی» و تلاش برای کسب کرسی‌های قدرت بیشتری می‌بینند.
گروه احزاب روزنامه اعتماد برای بررسی شرایط حاکم پساتوافق به گفت‌وگو با فعالان سیاسی پرداخته است؛ در همین راستا نوشت: «ابراهیم اصغرزاده، فعال سیاسی اصلاح‌طلب با تاکید بر اینکه تمام مردم از توافقنامه وین حمایت خواهند کرد، اظهار کرد: نباید اجازه داد که توافق اخیر از سوی تندروها تفسیر به رأی و مصادره شود.
اصغرزاده در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به موفقیت تیم مذاکره‌کننده کشورمان در احقاق حقوق ملت ایران در مذاکرات هسته‌ای با تاکید بر اینکه مذاکرات وین محصول اراده مردم و رهبری ایران بود، اظهار کرد: مذاکرات وین محصول اراده‌ای بود که طی آن مردم و رهبری می‌خواستند که چهره‌ای صلح‌طلب از ایران در دنیا نشان داده شود. ایران در طول حیات خود تاکنون چنین شرایط مهمی در بعد بین‌الملل تجربه نکرده بود اما طی ماراتن مذاکرات این شرایط را تجربه کرد و توانست با موفقیت دستاوردهای موردنظر خود را به دست آورد.
این فعال سیاسی در ارزیابی از نتیجه مذاکرات هسته‌ای با تاکید بر اینکه متن توافق وین بسیار فراتر از پرونده هسته‌ای ایران است، گفت: در وین اتفاق بسیار مهمی افتاد که بر آینده روابط ایران و دنیا و فرآیندهای دیپلماسی در دنیا تاثیرات بسیار مهمی خواهد گذاشت. این فعال سیاسی با بیان اینکه «تمام مردم از توافقنامه وین حمایت خواهند کرد»، تاکید کرد: باید از توافق هسته‌ای انجام شده صیانت کرد و نباید در داخل به تندروها و کسانی که همواره زیر میز مذاکره می‌زنند و به مذاکره و گفت‌وگو اعتقادی نداشته‌اند اجازه داده شود که به عنوان مفسر توافق جلوی صف پروپاگاندا و تبلیغات افکار عمومی قرار بگیرند. نباید اجازه داد که توافق اخیر از سوی تندروها تفسیر به رأی و مصادره شود. وی با تاکید بر اینکه توافق وین پایه‌ای برای رفتن به سمت آشتی با دنیا و عبور از ایران‌هراسی و به ویژه شیعه‌هراسی است، گفت: در شرایط فعلی باید توافق را اقدامی تاریخی دانست که توانست جلوی شرایط سخت احتمالی را بگیرد چرا که اگر توافقی صورت نمی‌گرفت موقعیت کشور در وضعیت بسیار خطرناکی قرار می‌گرفت.»
روزنامه شرق
روزنامه اصلاح‌طلب شرق صفحه اول خود را به تیترهای «اعترافات اوباما» و «دیدار در اوین» اختصاص داد.
· اعترافات اقدامات ضد ایرانی آمریکا
اوباما از اثرگذاری دخالت های ضد ایرانی این کشور بر افکارعمومی روایت می‌کند؛ او معتقد است که «با وجود توافق هسته‌ای همچنان اختلافات جدی با ایران داریم.» گروه سیاسی روزنامه شرق به انعکاس سخنان رییس‌جمهور آمریکا در با گفت‌وگوی توماس فریدمن پرداخت.
اوباما در پاسخ به این سؤال که بیشتر از هر رئیس‌جمهور دیگر آمریکا، از سال 1357 و از ابتدای جنگ سرد آمریکا با ایران، با مقامات ایرانی ارتباط و تعامل داشتید. این موضوع چه به شما آموخته است؛ اظهار داشت: «من هنوز نیاموخته‌ام چگونه به مقامات ایران اعتماد کنم. اگرچه فکر می‌کنم جان کری در تعاملاتش با وزیر خارجه، ظریف که هم‌روش رئیس‌جمهوری روحانی هم هست، آموخته است که وقتی شما یک توافق را به پایان می‌رسانید آن‌ها به خوبی آن را کامل و بی‌عیب‌ونقص اجرا می‌کنند.
شاید فکر کنند اینجا یا آنجا راه گریزی وجود داشته باشد و به همین دلیل است که شما باید این مسائل را به طور قاطع حل کنید؛ اما این تصور که آن‌ها چیزی که روی کاغذ نوشته‌اید و قراردادی که بسته شده را نادیده می‌گیرند و تلاش می‌کنند سود خود را به جیب بزنند درست نیست، این چیزی نبود که ما در این دو سال توافق موقت شاهد آن باشیم.
خویشتن‌داری وجود دارد، آن‌ها حس می‌کنند وقتی توافقی دارند و سندی دارند آن‌ها باید به آن متعهد مانده و از آن تبعیت کنند.
من فکر می‌کنم ما این موضوع را یاد گرفتیم. ما همچنین یاد گرفتیم صداها و نظرات مختلفی در داخل ایران وجود دارد که ممکن است با ارزش‌های ما منطبق نباشند.
به اصطلاح میانه‌روها در ایران، ناگهان تبدیل به کسی که ما حس کنیم نمایانگر موضوعات جهانی از قبیل حقوق بشر باشند، نمی‌شوند؛ اما رویکردهای بهتر و بدتری وجود دارند که ایران می‌تواند در قبال منافع ما و متحدانمان اتخاذ کند و ما باید ببینیم کجا ما می‌توانیم رویکرد بهتر را تشویق کنیم.
آخرین چیزی که شاید من یاد نگرفتم، بلکه تأیید شده، این است که شما باید این ظرفیت را داشته باشید که گاهی خود را به جای دشمنانتان قرار دهید و اگر شما به تاریخ ایران نگاه کنید، می‌بینید که ما برخی دخالت‌ها را در سرنگونی یک رژیم منتخب در ایران {literal}{{/literal}کودتا علیه مصدق{literal}}{/literal} داشتیم.
ما در گذشته از صدام حسین حمایت کردیم در زمانی که می‌دانستیم او از سلاح‌های شیمیایی در جنگ بین ایران و عراق استفاده کرد و در نتیجه آن‌ها نگرانی‌های امنیتی خاص خودشان و روایت خاص خودشان را دارند؛ روایتی که شاید ما با آن موافق نباشیم. این موضوع به‌هیچ‌وجه اقدامات بی‌ثبات‌کننده آن‌ها را توجیه نمی‌کند؛ اما من فکر می‌کنم وقتی ما قادر به دیدن کشور و فرهنگشان از نقطه نظر خاص تاریخی آن‌ها باشیم، شما حداقل امکان حرکت به سمت جلو را خواهید داشت.»
روزنامه آرمان امروز
روزنامه آرمان‌امروز صفحه اول خود را به تیترهای «ظریف کاندیدای صلح نوبل» و «پیشنهاد مذاکره به اصولگرایان» اختصاص داد.
· نوبل در انتظار ظریف!
روزنامه آرمان امروز ابتدا به شرایط حاکم پس از توافق پرداخته است؛ این روزنامه نوشت «اعطای جایزه مشترک صلح نوبل به ظریف و کری موضوعی بود که روز توافق برخی رسانه‌ها درباره آن گمانه‌زنی کردند. توافقی که او ضلع اصلی شاکله بخشی‌اش بود و نیز واکنش مقامات مختلف جهان سرخط خبرهای رسانه‌های جهانی بود اما ظریف جایزه‌اش را از جای دیگر می‌خواهد در میان همه هیاهوها درحالی‌که پایتخت شبی پرهیجان را سپری کرده و مردم نام او را در خیابان‌ها فریاد می‌زنند، ترجیح می‌دهد»
همچنین در ادامه پیرامون تحلیل وضعیت اثرگذاری توافق نوشت: «برخلاف عربستان و رژیم‌صهیونیستی حاکمان کشورهای عربی منطقه با ارسال پیام تبریک، توافق هسته‌ای را به ملت و دولت ایران تبریک گفتند.
پیام‌هایی که نشان می‌دهد برخلاف تبلیغات مسموم دشمنان آن‌ها به دنبال نزدیکی به ایران و پذیرش قدرت منطقه‌ای کشورمان با توجه به توافق هسته‌ای هستند و قصد دارند در مسیر دوستی و حسن همجواری حرکت کنند.
ایران همواره اعلام کرده دنبال سلاح هسته‌ای نیست و دلیلی بر انحراف برنامه اتمی ایران نیز تاکنون به دست نیامده است. ایران توانست در مذاکرات سخت و فشرده هم حقوق هسته‌ای که از ابتدا منکر آن بودند را به‌دست آورد و هم ساختار تحریم‌های بی‌سابقه و ظالمانه را در هم شکند و علاوه بر بازگشت 150 میلیارد دلار از دارایی‌های بلوکه‌شده در حوزه‌های مختلف اقتصادی با سیل ورود سرمایه گذاری خارجی روبه‌رو شود و از سخت‌ترین بحران توهمی ایجاد شده به سلامت گذر کند. موفقیتی بی‌بدیل در تاریخ جمهوری اسلامی در مواجهه با دشمنان که کشور را در وضعیت ویژه‌ای قرار داده و از رهبر معظم انقلاب تا مراجع معظم تقلید و عموم آحاد ملت را خوشحال و مسرور کرده است.»
روزنامه ایران
روزنامه دولتی ایران، صفحه اول خود را به تیترهای «نامه هسته‌ای روحانی و پاسخ رهبری» و «ایرانیان در جشن توافق هسته‌ای» اختصاص داد.
· بازگشایی سفارت انگلیس در تهران
روزنامه دولتی ایران در ستون «دیگه چه خبر؟» صفحه سیاسی به احتمالاً بازگشایی سفارت انگلیس در تهران پرداخت و در همین راستا نوشت: «سخنگوی دولت انگلیس گفت: «روابط ایران و انگلیس بتدریج بهبود می‌یابد».
به گزارش «باشگاه خبرنگاران جوان»، ادوین ساموئل در گفت وگو با شبکه تلویزیونی اسکای نیوز عربی، افزود: «در آینده نزدیک توافق هسته ای ایران و غرب اجرا می‌شود و ما بار دیگر سفارت خود را در تهران باز می‌کنیم.»
گفتنی است چند روز گذشته حجت‌الاسلام هاشمی در گفت‌وگو با روزنامه گاردین اظهارداشت: «بازگشایی سفارت آمریکا، محال نیست»
